Pes dykyzlykly polietilen galyndylaryň tenebrio molitor (coleoptera, tenebrionidae) tomzagynyň liçinkasy tarapyndan biodargadylmagy
Doly tekst
Gysgaça beýany
Plastik önümleri daşky gurşawda dargamaýan gaty halyndaky birleşmeler görnüşinde topragyň üstünde toplanýarlar we ýer, suw ekoulgamlaryna zyýanly täsirini ýetirýärler. Daşky gurşawda plastik galyndylaryň öz-özünden dargamagy birnäçe asyrlaryň dowamynda bolup geçýär. Şol sebäpli-de, bütin dünýäde plastiki galyndylary tiz dargatmagyň täze usullaryny oýlap tapmak ylmyň möhüm wezipeleriniň biridir.
Ylmy-barlag işiniň esasy maksady, Tenebrio molitor tomzagynyň dürli ýaşlaryndaky liçinkalary tarapyndan pes dykyzlykly polietilen (PDPE) galyndylarynyň biodargama sezewar bolýandygy beýan etmekden ybaratdyr. Enteromediasiýa usulynda Tenebrio molitor tomzagynyň PDPE galyndylaryny 24 ± 1°C temperaturada, 78 ± 2% çyglylykda, 15 günüň dowamynda grawimetrik barlaglaryň netijeleri boýunça 3.3%, Furýe öwrüliji infragyzyl spektrofotometriýa (FTIR) barlaglary boýunça 2.25%-ini biodargaýanlygy mälim boldy.
Esasy sözler
PDPE galyndylary, Tenebrio molitor, enteromediasiýa, FTIR, biodargama.Awtor barada
Hurma MuhammetgulyýewaTürkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-Tehnologiýa parky
Turkmenistan
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň Iýmit tehnologiýalary barlaghanasynyň müdiri
Sapargeldi Durdyýew
Türkmenistanyň Bilim ministrligi
Turkmenistan
Türkmenistanyň Milli bilim institutynyň Bilim işgärleriniň hünärlerini kämilleşdiriş bölüminiň müdiri, biologiýa ylymlarynyň doktory
Edebiýatlar
1. Nisha M, Zahra M, Parveen K.S., David B.L. Microbial and Enzymatic Degradation of Synthetic Plastics. November 2020, Volume 11, Article 580709.
2. Zeenat, Amina Elahi, Dilara Abbas Bukhari, Saba Shamim, Abdul Rehman Amina Elahi, Abdul Rehman. Plastics degradation by microbes: A sustainable approach. Journal of King Saud University – Science 33 (2021) 101538.
3. Pokynbroda T., Koretska N., Gąszczak A., Szczyrba E. Biodegradation of polyethylene using soil bacteria and rhamnolipids. Prace Naukowe IICh PAN, 26, 73-91 (2022).
4. Melati Ferianita Fachrul, Astri Rinanti, Salmiati, Thalia Sunaryo. Degradation of Polyethylene Plastic Waste by Indigenous Microbial Consortium and Fungi. p-ISSN 2579-9150; e-ISSN 2579-9207, Volume 5, Number 1, page 86 - 103, October 2021.
5. Bulak P., Proc K., Pytlak A., Puszka A., Gawdzik B., Bieganowski A. Biodegradation of Different Types of Plastics by Tenebrio molitor Insect. Polymers 2021, 13, 3508. https://doi.org/10.3390/ polym13203508
6. Cabello Torres R.J., Basualdo Lindoa M.M., Gomez Estrada S., Neciosup Gonzales D., Castaneda Olivera C.A., Cabello-Romero E.A. Biomechanical Recycling of Plastic Waste Using Tenebrio molitor Larvae, Chemical Engineering Transactions, 102, 319-324 DOI:10.3303/CET23102054. 30 August 2023.
7. Somia Liaqat, Mubashar Hussain, Muhammad Faheem Malik, Asifa Aslam and Kainat Mumtaz. Microbial ecology: A new perspective of plastic degradation. Pure and Applied Biology. Vol. 9, Issue 4, pp2138-2150, July 2020.
8. Allen E & Iano J. (2019). Fundamentals of building construction: materials and methods. John Wiley & Sons.